Als kind tekende ik veel, knutselde ik met brooddeeg en vouwde ik vlinders van origami. Vaak vroeg ik mijn vader om ‘een opdracht’. Ik had zelf namelijk geen ideeën. Later, als tegen me werd gezegd dat ik creatief was – ik maakte schilderijen, beschilderde de commode van onze kinderen, naaide gordijnen voor op hun kinderkamer – dacht ik dat ze het over iemand anders hadden. Ik was niet creatief. Ik had geen tien ideeën op een dag. Ik kon niet out of the box denken en ik kon al helemaal niet op papier krijgen wat kunstenaars maakten. Ik ben, zo bleek, het schoolvoorbeeld van waar Julia Cameron over schrijft in haar boek The Artist’s Way: Ieder kind is creatief, maar in de loop van het leven raken de meeste mensen in ieder geval het vertrouwen daarin kwijt.

De meeste dingen zijn al een keer gemaakt, maar niet door jóu!

Gelukkig las ik onderstaande boeken en kon ik de muurtjes om mijn overtuigingen afbreken. En als je nu denkt: dit zijn boeken voor kunstenaars, schrijvers of game designers… Nee. Creativiteit is veel breder dan dat. Het is het vermogen om iets nieuws te creëren in je leven. Een idee bij de horens te vatten en uit te werken. En dat kan iedereen! Dus: Wil je een nieuwe taal leren? Een ander land bezoeken? Je huis verduurzamen? Misschien helpt een van deze boeken je wel op weg de creativiteit aan te spreken die daarvoor nodig is.  

Big Magic – De kunst van creatief leven
Big Magic is zoals het eruit ziet: een magisch boek. Gilbert beschrijft creativiteit als een mysterie van inspiratie dat mensen nodig heeft om tot uitvoering te komen. Doe je niks met je idee? Dan verdwijnt het en gaat het op zoek naar iemand anders die er wel mee aan de slag gaat. Om je creativiteit aan te pakken, heb je wel één ding nodig: moed. De moed om met alles wat binnen in jou zit naar buiten te treden. Creatief leven is namelijk alleen voor moedige mensen. Creatief leven is een leven dat meer door nieuwsgierigheid dan door angst wordt gedreven. Dus doe dat wat je eng vindt. En begin met jezelf toestemming te geven om een creatief leven te leiden. In Big Magic lees je over doorzetten, angst, perfectionisme, succes, vertrouwen, falen en weer doorgaan. Zoek je een boek dat als een coach je creativiteit kan aanwakkeren? Lees dan dit boek. 

The war of art – Het strijdplan om (creatieve) doelen te bereiken 
Met je creativiteit aan de slag gaan voelt soms alsof je een strijd moet winnen. De vijand? Weerstand. Volgens Steven Pressfield is weerstand dat wat tussen ons ‘leven dat we leven’ en ons ‘ongeleefde leven’ in staat. Het leven dat we zo graag zouden wíllen leven. En – als het over creativiteit gaat – is hulp zoeken weerstand in zijn meest verleidelijke vorm. Je zult toch echt zelf aan de slag moeten, als een professional, schrijft hij. Na het lezen van dit boek is er geen ruimte meer voor smoesjes. Je leest alles over weerstand; wat het is en hoe het te verslaan. Daarnaast lees je in dit boek hoe je creativiteit kunt oproepen. Pressfield schrijft over de onzichtbare krachten, over het mysterie dus. In feite komt het naar je toe als je gewoon iedere dag gaat zitten en aan het werk gaat, als een professional. Ik vond The war of art een ontzettend vermakelijk boek dat leest als een trein. Korte hoofdstukjes vol humor. Als dit boek lezen nog een klein beetje uitstelgedrag is, dan is het oké. Daarna ga je aan de slag.

The Artist’s Way – Vind je eigen inspiratie
The Artist’s Way is misschien wel een klassieker onder de boeken die je helpen je creativiteit terug te vinden. Het is een lees- en werkboek ineen. De belangrijke rode draad is het werkplan dat je krijgt aangereikt. In twaalf weken helpt Julia Cameron je met opdrachten om de blokkades die je voor jezelf hebt opgebouwd en die je creativiteit in de weg staan weer af te breken. De belangrijkste instrumenten die Cameron gebruikt zijn het schrijven van de zogenaamde ochtendpagina’s en het maken van kunstenaarsafspraakjes met jezelf. Bezoek eens een museum of ga rondhangen in een winkel waar je geïnspireerd wordt. Daarnaast staat het boek vol met opdrachten die je de weg terug leren vinden naar je creativiteit. Cameron gaat er namelijk vanuit dat iedereen creatief is en dat veel mensen die creativiteit gaandeweg hun leven zijn kwijtgeraakt. Maar eigenlijk gaat het over veel meer dan alleen je creativiteit. Je kunt het boek ook prima gebruiken om je dromen terug te vinden én ermee aan de slag te gaan. Zodra je begint met het lezen van dit boek, begin je eigenlijk al aan je creatieve herstel. Een inspirerend boek dat jaren mee kan, omdat je er altijd weer naar kunt teruggrijpen.

Schrijven vanuit je hart – De kunst van creatief schrijven
Dit boek is iets meer gericht op schrijven dan op creativiteit alleen, maar het doel van Nathalie Goldberg is wel om door middel van schrijven je leven te doorgronden en geestelijk gezond te worden. Wat je leest in dit boek geldt net zo goed voor hardlopen, koken of schilderen, voor alles wat je graag doet in je leven. Goldberg schrijft dat op het moment dat je al schrijvend verbinding legt met je geest, je bent wie je bent en dan ben je vrij. Zodra je jezelf beter leert kennen en je gedachten leert te vertrouwen komen de woorden en zinnen recht uit je hart. Je leest in dit boek praktische tips, oefeningen en diepgaande overdenkingen over schrijven, maar ze gaan dus net zo goed over het leven zelf. Bovendien is het vlot en persoonlijk geschreven in korte hoofdstukjes met titels als Gisten, Worstelen met tofu en Toerist in je eigen woonplaats. Een inspirerend en motiverend boek, sowieso voor schrijvers.

Wreck this journal
Heb je helemaal geen zin om een boek te lezen en jezelf te ontrafelen? Met Wreck this journal kun je meteen fysiek aan de slag. Keri Smith daagt je uit creëren te zien als vernietigen. Dus krijg je de opdracht om een pagina aan repen te scheuren, er gaten in te prikken, buiten de lijnen te kleuren of een interne monoloog te schrijven.

Het boek roept bij mij meteen weerstand op en een jeugdherinnering. Met aquarelverf schilderde ik een grijze gestreepte kat, netjes binnen de lijnen. Maar voor netjes schilderen was aquarelverf niet bedoeld volgens mijn docent, die met een natte kwast een kwak roze verf over mijn grijze kat gooide… Paniek! Aquarelleren was als spelen, leerde hij me. Met het water, de kleuren en de dikte. In feite is dat het proces van creativiteit. Wreck this journal daagt mij daartoe in ieder geval uit.